Toscane | Firenze | Florence | Kunststad en bakermat van de Renaissance

Firenze | Firenze

Firenze ver ligt in een vlakte aan de oevers van de Arno, midden een schitterend landschap. De stad wordt omkranst door glooiende, groene heuvels. Firenze is wereldberoemd door zijn uitzonderlijke rijkdom aan monumenten en kunstwerken. In het oude centrum staan veel van de allergrootste meesterwerken uit de kunstgeschiedenis bij elkaar.
‘Firenze’ is afgeleid van het Latijnse ‘Florentia’ wat ‘de bloeiende’ betekent.
Het is de bakermat van het humanisme en van de renaissance en daarmee een van de bekendste cultuursteden van Europa. De hoofdstad van Toscane vergaarde in de 13e en 14e eeuw enorme rijkdom door het florerende bankwezen en de stoffenhandel. Gedurende de 15e eeuw kende de renaissance onder het bestuur van de familie De'Medici haar hoogtepunt. De vernieuwingen die zich in deze periode in de schilder-, beeldhouw- en bouwkunst voordeden, verspreidden zich van hieruit over heel Europa.
Maar ook na die tijd bleef het een rol van betekenis spelen. Firenze heeft een enorme bijdrage geleverd aan de Italiaanse cultuurgeschiedenis. Nergens anders vind je zoveel hoogtepunten uit de kunstgeschiedenis bij elkaar als in Firenze. Ooit stond hier eveneens de wieg van de Italiaanse taal- en letterkunde.

Firenze was de geboorte- of verblijfplaats van bekende historische figuren zoals Brunelleschi, Donatello, Leonardo Da Vinci, Nicolo Machiavelli, Michelangelo, Galileo Galilei, Catharina de Medici, Antonio Meucci en Dante Alighieri.

Geschiedenis

Firenze werd in het jaar 59 v.Chr. gesticht door Julius Caesar als nederzetting voor afgezwaaide Romeinse soldaten onder de naam 'Florentia' (Latijn voor 'bloei'). De stad werd opgezet als een militair Romeins kamp wat nog altijd te zien is aan het rechthoekige stratenplan met de bij het huidige Piazza della Repubblica elkaar kruisende cardo en decumanus. Gelegen aan de Via Cassia, de hoofdroute tussen Rome en het noorden, en in de vruchtbare vallei van de Arno werd de nederzetting al snel een belangrijk commercieel centrum. Keizer Diocletianus maakte Firenze tot hoofdstad van de zevende regio, die Toscane en Umbrië omvatte. Na de Romeinse periode werd de stad vaak het slachtoffer van de strijd tussen de Ostrogoten en de Byzantijnen waardoor de bevolking tot een magere 1000 inwoners terugviel. Tijdens de bezetting door de Longobarden in de 6e eeuw herstelde de stad en begon zelfs weer te groeien. Karel de Grote veroverde de stad in 774 en maakte haar onderdeel van het hertogdom Toscane met als hoofdstad Lucca. De bevolking groeide nog meer en de handel floreerde toen rond het jaar 1000 Firenze de hoofdstad werd van Toscane. Toen aartsrivaal Pisa in belang achteruitging kreeg Firenze nog meer belang als handelscentrum en begonnen de Florentijnse kooplieden en bankiers zelfs handelsnetwerken en filialen op te zetten in o.a. Vlaanderen en Engeland.
Firenze werd eeuwenlang bestuurd door het bankiersgeslacht Medici, van wie de meesten een grote belangstelling hadden voor schilderkunst, beeldhouwkunst, architectuur en literatuur. Sinds de 15e eeuw werd het, mede door de Medici, een belangrijk financieel centrum. Het belang van Firenze als handelsstad blijkt onder meer uit het feit dat de plaatselijke munt, de fiorino d'oro of Gouden florijn, zijn naam leende aan veel andere munten, zoals de Hongaarse forint en de Nederlandse gulden, die aanvankelijk ook Gulden (=Gouden) Florijn heette. De bankiers financierden voor een groot deel de middeleeuwse Europese handel en industrie en de huurlegers van de koningen. Via huwelijken met de Europese aristocratie waren nakomelingen van de Medici koning of koningin van o.a. Frankrijk, Schotland en Spanje en leverden ze ook verschillende pausen. De Medici regeerden vanaf de 15e eeuw tot 1737 toen de laatste machthebbende Medici kinderloos stierf. Tot 1799 werd de stad bestuurd door de Habsburgers, waarna het bestuur werd overgenomen door de Fransen tot 1814. In 1814 kwamen de Habsburgers terug. Zij werden echter verdreven in 1859. Vanaf dat moment hoorde Firenze bij het Italiaanse koninkrijk en was tussen 1865 en 1871 de hoofdstad van het land in de periode dat Italië nog niet helemaal herenigd was (zie Risorgimento). Nadat de Kerkelijke Staat ten slotte werd veroverd door de Italiaanse troepen werd Rome de hoofdstad van Italië.

Renaissancestad

Firenze is de meest uitgesproken renaissancestad van Italië. Nergens anders in Italië bevinden zich zoveel gebouwen en kunstwerken uit deze periode. De bouw van de Duomo werd begonnen door Arnolfo di Cambio in 1296, voortgezet door Giotto, waarna Brunelleschi (1420-1436) de koepel plaatste. Palazzo Vecchio werd eveneens ontworpen door di Cambio en voornamelijk gebouwd tussen 1298 en 1314. Het paleis werd bewoond door de familie de Medici totdat Cosimo I zijn zetel naar het Palazzo Pitti verplaatste. Met de Carmine-kerk werd begonnen (1268) in romano-gotische stijl. Na de brand in 1771 die een groot deel van het complex verwoestte, werd de kerk – waarvan de Corsini-kapel en een deel van de Brancacci-kapel behouden bleven, nieuw gebouwd met als grondslag een Latijns kruis. De oude St. Laurentius-basiliek stamt uit het jaar 393 en werd in de 11e eeuw in romaanse stijl vernieuwd, en later in renaissancestijl verbouwd door Brunelleschi, in opdracht van de Medici.

Op 4 november 1966 werd Firenze getroffen door een grote overstroming. Nadat er 48 centimeter regen was gevallen in nauwelijks 48 uur tijd, steeg het rivierwater zo ontzettend snel dat pleinen en straten in geen tijd blank stonden.
De kracht van de stroom was zo groot dat vijf bronzen panelen van het Baptisterium werden gerukt en anderhalf kilometer verderop werden neergegooid. Ontelbare kunstwerken werden zwaar beschadigd. De ''Crucifix'' uit de 13e eeuw van Cimabue bijvoorbeeld in het Santa Croce museum is door de overstroming van 1966 onherstelbaar beschadigd. Op de hoek van de Piazza Santa Croce en de Via dei Benci is een gedenkplaatje aangebracht. Het water stond daar in 1966 4,30 meter hoog.

Duomo, Basilica di Santa Maria del Fiore. De Campanile is ontworpen door Giotto in 1334.

Belangrijkste kerken in Firenze

San Miniato al Monte

San Miniato al Monte
De San Miniato al Monte ligt hoog boven Firenze. Alhoewel de voorgevel van San Miniato van overal in de stad goed te zien is, getroosten slechts weinigen zich de moeite een van de mooiste en best bewaarde romaanse kerken van Italië te bezoeken, de Basilica of San Miniato al Monte. De San Miniato al Monte werd gebouwd op een uitzonderlijke plek, hoog boven Firenze. Voor de kerk strekt zich en brede trap uit, aan weerszijden omgeven door een kerkhof. In de 11de eeuw werd hier een benedictijnenklooster ter ere van de heilige Miniatus opgericht. Het is een van mooiste voorbeelden van de Florentijnse romaanse architectuur. De gevel van de San Miniato dateert uit 1090 en is versierd met een geometrisch patroon van groen, zwart en wit marmer, kenmerkend voor de romaanse stijl. De beschikbare fondsen lieten slechts de afwerking toe van het onderste en meest eenvoudige deel van de gevel. De verdere afwerking volgde in de loop van de 12e eeuw. Het is de machtige Arte di Calimala, de gilde van de wolimporteurs, die voor de financiering zal zorgen. Boven het fronton staat trouwens het symbool van de gilde, een adelaar die een baal textiel vasthoudt. Tijdens de 13e eeuw werd onder het fronton het gerestaureerde mozaïek met de afbeeldingen van Christus, de Heilige Maagd en Sint-Minias aan de gevel toegevoegd. De Calimala zorgden ook voor de versiering van het interieur. De fresco's op de muren dateren uit de 14e en 15e eeuw. De kleurrijke sacristie is versierd met fresco's van Spinello Aretino. In de crypte bevindt zich een altaar uit de 11e eeuw met de relikwieën van de heilige Minias. Art in Tuscany \| Firenze \| Basilica of San Miniato al Monte

Santa Croce
De Santa Croce is één van de belangrijkste kerken van Firenze en behoort tot de mooiste gotische basilieken van het land. De kerk en het plein lagen in de Middeleeuwen aan de rand van de stad. Vanaf de Renaissance was het plein de plaats waar grote feesten en wedstrijden doorgingen (er werd zelfs een soort voetbal gespeeld!). De Santa Croce is de grootste franciscaner kerk ter wereld. Het grondplan van de kerk is een Egyptisch kruis (een hoofdletter T) en het interieur is verdeeld in drie zijbeuken. De kerk is 114,45 meter lang en ruim 115 meter hoog, waarmee ze één van de grootste kerken van de stad is. De bouw van de franciscaanse kerk startte op het einde van de 13de eeuw door de Florentijnse architect Arnolfo di Cambio. Architect Filippo Brunelleschi zorgde voor de toevoeging van de Pazzi-kapel. De marmeren façade en de campanile dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw. In de kerk bevinden zich in verschillende Cappella goed bewaarde fresco’s, beeldhouwwerken en gebrandschilderde ramen. Santa Croce is vooral bekend door de vele grafmonumenten die hier liggen. Je vindt er ondermeer de graven terug van Michelangelo, Machiavelli, Galilei, Bruni en Rossini. Ondanks de rijkdom aan grafmonumenten en fresco's in de kapellen oogt de kerk sober en streng: een weidse, plechtige ruimte. De Cappella Maggiore is één van de duidelijkste verwijzingen in Firenze naar de "Noordelijke" Gotiek, met haar veelhoekig grondplan, de sterk vertikaal geaccentueerde opbouw met erg uitgelengde ramen, en haar gewelf. De fresco-cyclus (eind 14de eeuw) vertelt het verhaal van de Legende van het Ware Kruis, een thema dat Piero della Francesca tot onderwerp zou maken van zijn beroemde frescocyclus in Arezo. De fresco's zijn recentelijk gerestaureerd. Van de reeks kapellen aan weerszijden van het koor zijn vooral de eerste twee kapellen rechts van de centrale kapel belangrijk. Zij bevatten de laatste grote fresco-cycli van de oudere Giotto in Firenze (1320-25). En hoewel ze in de loop der eeuwen nogal wat geleden hebben, blijven ze indrukwekkend. De Peruzzi-kapel (de 2de naast de "Cappella Maggiore") bevat scènes uit het leven van Sint-Jan-de-Doper en Sint-Jan-de- Evangelist. De Bardi-kapel (vlak naast de centrale kapel) is gewijd aan de H. Franciscus. Links en rechts (chronologisch alternerend) in de kapel zijn scènes uit het leven van Sint Franciscus afgebeeld. Giotto di Bondone \| The Bardi Chapel and the Peruzzi Chapel in Santa Croce, Firenze De Cappella Baroncelli (in de rechter-transept, naast de gang naar de Sacristie, is versierd met fresco's, die scènes uit het leven van Maria voorstellen. Zij zijn geschilderd (1332-38) door Taddeo Gaddi, een leerlingen van Giotto. In 1560 werd de kerk, op last van Cosimo de' Medici, ingrijpend gerestaureerd door Giorgio Vasari waarbij veel kunstwerken in het interieur verloren gingen. Een crucifix van Donatello dat werd bekritiseerd door Brunelleschi. Volgens de biograaf Vasari vertelde Brunelleschi aan zijn vriend Donatello dat hij "een beeld had gemaakt van een boer aan het kruis." Op de vraag van Donatello of Brunelleschi het dan beter kon, maakte deze een crucifix die nu in de Santa Maria Novella hangt. Doordat de basiliek door de bedelorde Franciscanen gebouwd en beheerd werd, was men bij de bouw en inrichting aangewezen op de vrijgevigheid van rijke Florentijnen. De Franciscanen hadden immers de plicht van een ascetisch leven zonder persoonlijke bezittingen. Families die bijdroegen aan de bouw en inrichtingen kregen daarom vaak het recht om familieleden in de kerk te begraven. Hiermee groeide de Santa Croce snel uit tot een Pantheon voor prominente inwoners van de stad. In de kerk zijn een groot aantal beroemde Florentijnen (her)begraven in (praal)graven. De tombe van Michelangelo Buonarotti is een werk Vasari. Voor Dante, grondlegger van de moderne Italiaanse taal, is een cenotaaf opgericht, met de gedachte dat zijn stoffelijk overschot nog terug zou kunnen keren naar zijn geboortestad. Hij is begraven te Ravenna. In 1966 toen de Arno buiten haar oevers trad raakte een groot deel van de basiliek ernstig beschadigd. In het Museo dell'Opera di Sante Croce is er een speciaal hiervoor ingerichte tentoonstelling te zien met foto's van kunstwerken vóór en na de overstroming. De meeste paneelschilderingenin het Museo dell'Opera di Sante Croce, zijn nog steeds in restauratie als gevolg van de overstroming van 1966 die hier een hoogte van zeven meter bereikte. In het museum zijn diverse kunstschatten te zien waaronder Crucifix (van Cimabue en van Taddeo Gaddi. Ook is er een groot fresco Boom des Levens en een Laatste Avondmaal van Taddeo Gaddi. Maar het is vooral de Pazzi-kapel die een bezoek aantrekkelijk maakt. Tegenover de ingang en tegen een achtergrond van kloostergebouwen is dit één van de zuiverste voorbeelden van de vroege Renaissance-architectuur. Brunelleschi was in 1429-30, in opdracht van Andrea de' Pazzi, met de constructie begonnen, maar om allerlei redenen was ze pas tegen 1470 afgewerkt, een hele tijd na de dood van Brunelleschi (1446). Taddeo Gaddi \| Frescoes in the Santa Croce, Firenze Churches in Firenze \| Santa Croce		Firenze, Kerk Santa Croce Santa Croce. Agnolo Gaddi en zijn assistenten begonnen met de decoratie van de grote kapel in 1380. De oude gevel van Santa Croce Piazza Santa Croce, na de overstroming
Basilica of Santa Maria Novella
Zoals gebruikelijk voor de bedelorden van de 13e eeuw, vestigden de dominicanen hun klooster net even buiten de toenmalige stads-muren, de franciscanen deden met hun Santa Croce hetzelfde aan de andere kant van het centrum. Pas bij de bouw van de laatste stadsmuren kwamen deze complexen binnen de stad te liggen. Santa Maria Novella ligt op loopafstand vanaf het centraal station en is te vinden op gelijknamige Piazza. Op het plein voor de basiliek zijn verschillende drink en eetgelegenheden. De basiliek is ontworpen door Fra Jacopo Talenti en Leon Battisa Alberti. Santa Maria Novella werd gebouwd tussen 1279 en 1357. In 1470 werd de basiliek verrijkt met zijn bijzondere voorgevel. Deze is ontworpen door Leon Battisa Alberti. In grote lijnen zijn er overeenkomsten met de gevel van de San Miniato al Monte, alleen is de samenhang van de afzonderlijke elementen hier veel duidelijker. In de kerk bevindt zich onder meer het fresco De Heilige Drie-eenheid van Masaccio. In 1487 kreeg Filippino Lippi van Filippo Strozzi de opdracht om de familiekapel in de Santa Maria Novella te decoreren. Het onderwerp was het leven van Johannes de Evangelist en de heilige Filips. Lippi was met dit werk erg lang bezig en voltooide dit pas in 1503 na de dood van de opdrachtgever. Het uiteindelijke werk gaf zeer treffend het politieke en religieuze klimaat aan het einde van de 15de eeuw in Firenze weer. Cappella Strozzi De familiekapel van de bankiersfamilie Strozzi herbergt schitterende fresco’s van Filippino Lippi, die scènes uit het leven Johannes de Evangelist verbeelden. Leuk om te weten: in deze kapel speelt zich een belangrijke scene uit Bocaccio’s Decamerone af. De zeven vrouwelijke hoofdpersonen komen in deze kapel bij elkaar voor ze besluiten de stad te verlaten om de pest te ontlopen. Cappella Tornabuoni De kapel die ooit is beschilderd in opdracht van de Tornabuoni-familie is misschien wel de mooiste. Hier zie je een van de indrukwekkendste frescocycli van Firenze, gemaakt door Domenico Ghirlandaio. De fresco’s vertellen het leven van Johannes de Doper (rechtermuur) en dat van Maria (linkermuur), maar dan in het Firenze zoals de kunstenaar dat kende. Hij liet op deze fresco’s veel bekende inwoners van de stad ten tonele verschijnen, onder wie leden van de familie Tornabuoni. Art in Tuscany \| Domenico Ghirlandaio \| The Tornabuoni Chapel Kloosters In het voormalige klooster links van de kerk huist tegenwoordig het Museo di Santa Maria Novella. De dominicaner monnik Jacopo Talenti liet in de 14e eeuw het Chiostro Verde (het groene klooster) bouwen dat zijn naam dankt aan Paolo Uccello en zijn leerlingen die het later verfraaiden met bijzondere fresco’s van Genesis in uitsluitend groene verfstoffen, terra verde (letterlijk ‘groene aarde’). Cappellone degli Spagnuoli Aan de kloosterhof grenst de schitterende Cappellone degli Spagnuoli (kapel van de Spanjaarden). In de kloostergang naast de kerk kwam Eleonora, de vrouw van Cosimo I de'Medici, vaak om te bidden. Ze nam dan altijd haar Spaanse gevolg mee, vandaar de naam van deze kapel. De kapel was van oorsprong de kapittelzaal van de dominicaner orde. Hij deed dienst als vergaderzaal, ook voor vergaderingen op provinciaal niveau, en voor de inquisitie. De naam Spaanse kapel is door Eleonora van Toledo gegeven in 1566-67 toen de kapel overgedragen werd aan de Spaanse gezant in Firenze. Hierna is de naam Spaanse kapel ingeburgerd. De schilder van de fresco's is Andrea Buonaito, of Andrea di Firenze. Op 31 december 1365 tekende hij het contract om de fresco's binnen twee jaar af te maken. De fresco's waren in 1368 klaar. Churches in Firenze \| Basilica of Santa Maria Novella Andrea di Bonaiuto \| The Spanish Chapel (or Cappellone degli Spagnoli) Masaccio \| Trinity, Santa Maria Novella, Firenze Domenico Ghirlandaio \| The Tornabuoni Chapel In het midden van het plein voor de kerk staan twee marmeren obelisken, die worden gedragen door metalen schildpadden. Deze dienden als keerpunten voor de paarden- en wagenrennen die hier vanaf de 16e eeuw werden gehouden.		Basilica of Santa Maria Novella The Tornabuoni Chapel Spaanse kapel van de Santa Maria Novella, met de schilderingen van Andrea Buonaiuto De grote kathedraal was op het moment van de schildering in aanbouw in Firenze. Andrea Buonaiuto zou ook betrokken zijn bij het ontwerp voorSanta Maria della Fiore. De dom was alleen nog in het stadium van tekeningen, en de is in deze vorm niet gebouwd.

De Duomo of Basilica di Santa Maria del Fiore
Santa Maria del Fiore, het symbool bij uitstek van de rijkdom en de macht van het 13e en 14e eeuwse Firenze, is een van de grote bouwwerken van Italië. Het heiligdom werd opgetrokken op de plaats waar zich voorheen de de Romaanse kathedraal Santa Reparate bevond, die te bescheiden werd bevonden voor de belangrijke stad die Firenze inmiddels was. Van het begin van de 14de tot en met de 19de eeuw is er gebouwd aan de kathedraal op de Piazza del Duomo. De voorzijde van de kathedraal is een prachtig zwart-wit gebouw geworden. De reusachtige 15de-eeuwse koepel van de kathedraal is een bouwkundig wonder. De koepel is één van de grootste stenen koepels ter wereld en is vanuit de hele stad te zien. De gigantische koepel, ontworpen door Filippo Brunelleschi en voltooid in 1436, is in hoge mate bepalend voor het silhouet van Firenze: hij vormt het sluitstuk van de vele straten die naar de dom leiden en het markantste herkenningspunt voor wie Firenze vanuit een wat hogere positie (bijvoorbeeld de ituinen van Boboli of de Piazzale Michelangelo) bekijkt. De campanile van Giotto is één van de pronkstukken van de Florentijnse gotiek. Meer nog dan met de dom hield Giotto zich bezig met de toren. Maar toen hij stierf, was alleen het onderste stuk, versierd met twee rijen reliëfs, voltooid.

De Campanile, de toren van Giotto
De Basilica di Santa Maria del Fiore of kortweg de Duomo (dom) is het dominerende symbool van Firenze. De Santa Maria del Fiore staat midden in het historische centrum van Firenze tegenover het Baptisterium. Naast de kerk staat de campanile van Giotto. Tijdens de middeleeuwen was Firenze een van de belangrijkste steden van het Italiaanse schiereiland geworden. Bij een stad met die positie hoorde een grote kathedraal en eind 13e eeuw besloot het stadsbestuur dan ook dat de oude kathedraal van Santa Reparata moest worden vervangen door een kerkgebouw dat de macht van Firenze uitstraalde. De nieuwe kathedraal werd aan Maria gewijd, maar de naam Santa Maria del Fiore verwees ook naar destijds gebruikelijke naam van de stad, Fiorenza. Het ontwerp en de bouw van de kathedraal ,wed toevertrouwd aan Arnolfo di Cambio die een bouwwerk tekende dat de kathedralen van de concurrerende steden Siena en Pisa ruimschoots in grootte zou overtreffen. De bouw van dit ambitieuze project begon in 1296, maar kwam rond 1310 alweer stil te liggen in verband met de dood van Arnolfo di Cambio. Met de vondst van de relieken van de heilige Zenobius van Firenze in 1330 nam het enthousiasme voor de bouw weer toe en in 1334 werd Giotto di Bondone tot bouwmeester van de kathedraal benoemd. Zijn belangrijkste bijdrage is de campanile, nu ook wel de toren van Giotto genoemd. Na Giotto's dood in 1337 nam Andrea Pisano diens taken over, maar vanwege de desastreuze pestepidemie van 1348 kwam de bouw opnieuw stil te liggen. De bouw werd in 1349 hervat en opeenvolgende architecten, onder wie Andrea Orcagna, zorgden ervoor dat het ontwerp meermalen werd aangepast en uitgebreid. Later in de 14e eeuw werden de originele bouwplannen door Francesco Talenti vrij ingrijpend gewijzigd: de kerk werd groter en er kwam een definitief ontwerp tot stand voor het ingewikkelde koor. Toen stond al vast dat deze zou moeten worden gekroond door een koepel met een doorsnede gelijk aan de breedte van het schip plus de zijbeuken. Aan het begin van de 15e eeuw begon Brunelleschi, de winnaar van de uitgeschreven wedstrijd, met de bouw van zijn revolutionair ontwerp van de koepelconstructie. Boven een lege ruimte van 60 m hoog en 42 m doorsnede wist Brunelleschi zonder steiger en houten boog een ultralichte dakbedekking aan te brengen; de muren van de achthoek waarop de koepel rust waren namelijk vrij zwak. Zijn geheim? Een dubbele ‘romp’ en een nooit eerder vertoonde stenen verankering, die een deel van de druk in horizontale richting en naar boven verschuift. Aan de werkzaamheden kwam in 1472 een einde met de voltooiing van de lantaarn boven op de koepel. De binnenkant van de enorme koepel is in de 16e eeuw geheel beschilderd met een Laatste Oordeel-cyclus, door onder andere Vasari. Interieur De kathedraal heeft de vorm van een Latijns kruis en heeft een lengte van 153 meter. De gotische spitsbogen die het middenschip van de zijbeuken scheiden hebben een hoogte van 23 meter. Door de enorme afmetingen en omdat veel kunstwerken verloren zijn gegaan of zijn verplaatst naar het Museo dell'Opera del Duomo maakt het interieur een sobere indruk. Het opmerkelijkste kunstwerk in de kathedraal is het enorme fresco van het Laatste Oordeel aan de binnenzijde van de koepel. Het is gemaakt door Giorgio Vasari en voltooid door Federico Zuccari in 1579. Andere opvallende delen van het interieur zijn de vierentwintiguursklok van Paolo Uccello uit 1443 boven het hoofdportaal en het fresco Dante en de goddelijke komedie van Domenico di Michelino uit 1465. De oorspronkelijke gevel werd aan het einde van de 16e eeuw afgebroken om vervangen te worden door een barokke façade. Het duurde echter nog tot 1871 eer men een ontwerp van de Florentijnse architect Emilio de Fabris goedkeurde. De façade werd in 1887 voltooid in neogotische stijl. Hoewel hij in stilistisch opzicht en ook qua materiaalgebruik aansluit op de rest van de dom en de campanile, is volgens velen de 19e eeuwse gevel wel erg overdadig gedecoreerd. Bijzonder zijn ook twee grote ruiterportretten in de linker zijbeuk; het zijn afbeeldingen van twee ‘condottieri’ (gehuurde legeraanvoerders). Rechts staat de Engelsman Giovanni Acuto (die eigenlijk John Hawkwood heette, maar dat was voor de Italianen onuitspreekbaar), een werk van Paolo Uccello. Iets verder naar voren ziet u tegen de wand een groot paneel van Domenico di Michelino, waarop Dante staat afgebeeld met de Divina Commedia in zijn hand. Links van hem ziet men de poort van de hel en de berg van het vagevuur, rechts Firenze met duidelijk herkenbaar de domkoepel, de campanile en de toren van het Palazzo Vecchio. Waarschijnlijk was wroeging over de verbanning van de dichter de aanleiding tot dit postume eerbetoon. Tegenover de achterkant van de kerk ligt het Museo dell'Opera del Duomo . Het beschikt over diverse kunstschatten uit de kerk en de doopkapel zoals de originele deuren van de doopkapel, een Piëta gemaakt door Michelangelo en enkele prominente werken van Donatello. Churches in Firenze \| The Duomo of Santa Maria del Fiore Museo dell'Opera del Duomo \| www.operaduomo.firenze.it		Domenico di Michelino, Dante and the Three Kingdoms De Duomo van Firenze, zoalsdie afgebeeld wordt in een fresco van Andrea di Bonaiuto, geschilded in1390, voor er met de bouw van de kathedraal begonnen werds. Paolo Ucello, Ruiterportret van Sir John Hawkwood
Loggia del Bigallo

La Madonna della Misericordia, school van Bernardo Daddi, 1442 In de Loggia bevindt zich de Madonna della Misericordia, een fresco met de oudste afbeelding van Firenze die ons bekend is. Het fresco werd geschilderd in 1342. We zien het Baptisterum en een interessant zicht op de bouw van Santa Maria della Fiora. Ookde oude kathedraal Santa Reparata, met zijn klokkentoren en zadeldak, delen van Giotto's Campanile en de gevel van Santa Maria del Fiore, zoals hij door Arnolfo ontworpen was, zijn goed zichtbaar.
De 14e-eeuwse Loggia del Bigallo is een van de vele openbare loggias (balkons) in Firenze. De Loggia del Bigall staat op de hoek van Via de' Calzaiuoli en de Piazza del Duomo, en maakte deel uit van een gebouw van de Compagnia della Misericordia, een orde die zich bezighield met het verplegen van pelgrims en het opvangen van weeskinderen. Nu huisvest het een klein museum met kunstwerken die de geschiedenis van de orde illustreren. In het museum is onder andere een fresco te zien waarop de dom en de klokkentoren in aanbouw zijn afgebeeld. Het is een van de oudeste afbeeldingen van Firenze. Art in Tuscany \| Loggia del Bigallo (Museo del Bigallo) Via de Via de’Calzaiuoli bereiken we de Piazza della Signoria dat het wereldlijke en bestuurlijke centrum van Firenze is. Op het plein zijn verschillende belangrijke gebouwen gelegen, waaronder het Palazzo Vecchio (stadhuis) en het Uffizi, een van de belangrijkste kunstmusea ter wereld. Het Palazzo Vecchio heet ook wel Palazzo della Signoria, en geeft het plein zijn naam. Op dit plein rezen in de Middeleeuwen huizen van de Ghibellijnen op, die na de overwinning van de Welfen echter met de grond gelijk zijn gemaakt, waarna het verbod kwam wat dan ook op deze ruïnes te bouwen. Op het ruime plein, waarvan de westzijde bijna helemaal in beslag wordt genomen door caféterrassen, springt het grote Neptunusbeeld van de Fontana di Piazza, links van het Palazzo Vecchio, het meest in het oog. Het is een 16e eeuwse schepping van Bartolomeo Ammanati. De bekoorlijke waternumfen zijn van Giambologna. Het Palazzo della Signoria is de residentie van het stadsbestuur.		The Madonna della Misericordia, an anonymous 14th century fresco in the Bigallo, Firenze.
Piazza della Signora en het Palazzo Vecchio

Piazza della Signoria, met links het Palazzo Vecchio en in het midden de Loggia dei Lanzi
Het ‘Oude Paleis’, Palazzo Vecchio (eigenlijk Palazzo della Signoria, maar Palazzo Vecchio genoemd nadat de Medici naar het Palazzo Pitti verhuisd waren) domineert de Piazza della Signoria (Plein van de Heerlijkheid). Het massieve, streng gotische gebouw met zijn krijgshaftige kantelen behoort zonder meer tot de indrukwek-kendste raadhuizen in Toscane. Evenals de dom is het ontworpen door Arnolfo di Cambio. De bouw ervan verliep, zeker voor die tijd, snel (1299-1314). In de ruwstenen façade verheffen zich boven de vrij gesloten benedenverdieping twee verdiepingen met tweelingvensters. Daarboven is een uitkragende galerij, bekroond met kantelen. In de bogen zijn wapens van de diverse Florentijnse communes geschilderd. Ook de toren, waarvan de top 94 m hoog is, heeft zo’n zelfde uitkragende galerij met kantelen, waarboven zich de klokkenkamer verheft. Deze toren, naar zijn ontwerper Torre d’Arnolfo, genoemd, is na de domkoepel het karakteristiekste herkenningspunt in de ‘skyline’ van Firenze. Piazza della Signoria wordt omringd door statige gebouwen uit de 14de en 15de eeuw waaronder de Tribunale delle Mercanzie (antieke rechtbank van de handel) en het Palazzo Uguccioni waarvan de voorkant waarschijnlijk ontworpen werd door Raffaello. De ruiter links van de fontein is Cosimo I de Medici, in brons vereeuwigd door Giambologna. Tegen de linkerkant van de façade van het paleis ziet men een kopie van de indrukwekkende beeldengroep van Judith en Holofernes van Donatello. Het origineel staat sinds zijn restauratie binnen in het Palazzo Vecchio. Voor het Palazzo Vecchio staan diverse beelden zoals een negentiende-eeuwse replica van Michelangelo's David (het origineel staat in Galleria dell’Accademia) en de beeldengroep voorstellend ‘Hercules en Cacus’ van Baccio Bandinelli. Art in Tuscany \| The Loggia della Signoria \| The Loggia dei Lanzi Vreugdevuur der IJdelheden Op de Vastenavond van 1497 (dinsdag 7 februari) ontstaken de dominicaner monnik Savonarola en zijn aanhangers op het Piazza della Signoria een zogenaamd Vreugdevuur der IJdelheden waarop allerlei zondige luxeartikelen en immorele boeken werden verbrand. Op 23 mei 1498 belandden ze zelf op de brandstapel op hetzelfde plein. Een marmeren gedenksteen markeert de plaats van hun terechtstelling.		Replica van de David, tegenover het Palazzo Vecchio



Palazzo Vecchio, Salone Dei Cinquecento
Chiesa di Ognissanti
De Ognissanti-kerk werd gebouwd in de 13e eeuw voor de Umiliati, een benedictijnenorde uit Lombardije, beroemd om haar expertise bij het weven van wollen stof. In het middeleeuwse Firenze lag de kern van de bloeiende textielindustrie lange tijd in de westelijke wijk van de stad, dicht bij de rivier: de Arno was een nuttige bron van water voor de diverse processen van het prepareren en bewerken van wol. In de kerk bevinden zich vroeg-renaissancistische werken van Domenico Ghirlandaio en Sandro Botticelli. De belangrijkste bezienswaardigheid is waarschijnlijk l’Ultima Cena, een meesterwerk van Ghirlandaio. Het bevindt zich in de eetzaal van het voormalige klooster. In de kerk, aan de rechterwand, kan je ook zijn Madonna della Misericordia bewonderen, die de leden van de Vespucci-familie in bescherming neemt. Ghirlandaio schildert Maria niet groter dan de andere figuren, maar plaatst haar wel op een voetstuk. Onder de Madonna della Misericordia en tussen de heiligen links en rechts in nisen, schilderde Ghirlandaio een bewening, een Pieta. Een inscriptie op de sokkel luidt: MISERICORDIA+DOMINI+PLENA+EST+TERRA (de aarde is vervuld van Gods mildheid). Ghirlandaio verdeelt de mannen en vrouwen net als Piero della Francesca in zijn schilderij in Sansepolcro in twee groepen: rechts van Maria de vrouwen en links de mannen. De figuur links van Maria is Amerigo Vespucci, een Medici-agent in Sevilla, die in 1499 en 1501 reizen naar de Nieuwe Wereld maakte. Op het schilderij komen ook andere familieleden voor, onder wie Simonetta Vespucci, aan de linkerhand van de Maagd. Zij gold als éen van de verleidelijkste vrouwen van haar tijd en was maîtresse van Giuliano de' Medici. Zij stond ook model voor Venus in Botticelli's nu beroemde schilderij in het Uffizi. Botticelli's woonde in de buurt en was bevriend was met de Vespucci. Hij schilderde voor de kerk een mooie St Augustinus ij zijn Studio (1480). Hij ligt begraven in de kerk onder een ronde merksteen.		Chiesa di Ognissanti Domenico Ghirlandaio, Madonna della Misericordia, c. 1472, fresco, Ognissanti, Firenze
In de kerk zijn Botticelli en de beroemde Florentijnse ontdekkingsreiziger, Amerigo Vespucci, begraven waarvan twee ronde grafstenen in de vloer nog getuigen. In het midden stat het wapenschild van de familie Botticelli. Simonetta Vespucci, een nicht van Amerigo Vespucci, werd door tijdgenoten vaak beschreven als de ideale vrouwelijke schoonheid, mede vanwege haar melancholieke glimlach en haar 'uitstraling van genade'. Ze werd door een groot aantal renaissance-schilders geportretteerd, waaronder Piero di Cosimo en vooral ook Sandro Botticelli. Simonetta wordt verondersteld model te hebben gestaan voor een groot aantal van Botticelli's vrouwenportretten, waaronder de Venus-figuur in zijn bekendste werk De geboorte van Venus. Er wordt wel eens gesuggereerd dat Botticelli verliefd zou zijn geweest op Simonetta, getuige zijn officiële verzoek, na zijn dood ook ingewilligd, om aan haar voeten begraven te mogen worden.

Galleria degli Uffizi \| Uffizi Gallery
Vanaf de Piazza della Signoria strekken de twee 130 m lange vleugels zich uit in de richting van de Arno langs de smalle Piazzale degli Uffizi, die aan de kant van de rivier wordt afgesloten door een derde verbindingsvleugel met bogen. Een loopbrug verbindt het Palazzo Vecchio met de oostelijke vleugel van de Uffizi. Het Uffizi Museum is een van de belangrijkste kunstmusea ter wereld, je vindt er een uitgebreidere collectie meesterwerken uit de renaissance - waaronder Michelangelo's Heilige Familie, Leonardo da Vinci’s Annunciatie en Sandro Botticelli’s Geboorte van Venus.

Sandro Botticelli, De geboorte van Venus, c. 1486, Uffizi Gallery, Firenze
Het museum bevat een grote collectie van waardevolle en belangrijke schilderkunst van, met name Italiaanse, kunstschilders uit de late Middeleeuwen en vroege Renaissance schilderkunst tot de Barok, waaronder werken van: Duccio, Giotto, Simone Martini, Cimabue, Fra Angelico, Masaccio, Filippo Lippi en zijn zoon Filippino Lippi, Botticelli, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Rafaël, Titiaan, Rubens, Caravaggio en Rembrandt. Art in Tuscany \| La Galleria degli Uffizi \| Uffizi Gallery Collecties Een blinde greep uit de enorme collectie. Cimabue (Maestà) Duccio (Maestà) Giotto (The Ognissanti Madonna, Badia Polyptiek) Simone Martini (De Annunciatie) Paolo Uccello (De slag om San Romano) Piero della Francesca (Diptiek met de portretten van hertog Federico da Montefeltro en hertoginBattista Sforza van Urbino) Fra Filippo Lippi (Madonna met kind en twee engelen) Sandro Botticelli (onder andere La Primavera, De Geboorte van Venus, De aanbidding der wijzen) Hugo van der Goes (Het Portinaritriptiek) Leonardo da Vinci (De Annunciatie, De aanbidding der wijzen) Piero di Cosimo (De bevrijding van Andromeda door Perseus) Albrecht Dürer (De aanbidding der wijzen) Michelangelo (Doni Tondo) Raphaël (Madonna met het puttertje, Paus Leo X met de kardinalen Giulio de' Medici en Luigi de' Rossi) Titiaan (Flora, Venus van Urbino) Parmigianino (Madonna met de lange hals) Caravaggio (Bacchus, Het offer van Izaäk, Medusa) Andrea del Verrocchio (De doop van Christus) La Galleria degli Uffizi \| Uffizi Gallery Adres: Piazzale degli Uffizi, 50122 Firenze Web \| www.uffizi.firenze.it Openingsuren Open dinsdag tot zondag, 8:15am – 6:50pm Gesloten: elkemaandag,1 january 1, 1 mei 1, 25 december Transport: Bus: geregeld bussen aan het Santa Maria Novella Station, bus 23.		Galleria degli Uffizi \| Uffizi Gallery
De Ponte Vecchio en de Vasari Corridor
Een deur in de westelijke corridor, tussen de zalen 25 en 34, geeft toegang tot de Corridoio Vasariano, een overdekte gaanderij die gebouwd werd door Vasari in 1565. De gaanderij verbindt Palazzo Vecchio met het Palazzo Pitti, en gaat door het Uffizi en over de Ponte Vecchio. Tuscany \| Firenze \| The Vasari Corridor

Markten in Firenze Piazza del Mercato Centrale: ma-vr 7.00-14.00. za 7.00-18.00 (etenswaren) Piazza San Lorenzo: ma-za 8.30-19.00 [kledinq, leer, souvenirs) Mercato Nuovo: ma-za 9.00-19.00 (tassen, sjaals, leer) Piazza dei Ciompi: ma-za 9.00-19.00 (vlooien- en antiekmarkt) Parco delle Cascine: di 8.00-13.00 (uitgebreide markt in het park) Piazza Santo Spirito: 2e zondag 8.00-18.00 vlooienmarkt. 3e zondag 8.00-18.00 boerenmarkt Piazza Santa Croce: kerstmarkt, vanaf begin december tot laatste zondag voor Kerstmis Transport Firenze beschikt over een groot treinstation, het Santa Maria Novella niet ver van het Piazza del Duomo. Hier is ook het busstation van de busondernemingen SITA, Copit, CAP en Lazzi. Een ander station is het Campo Di Marte. Circa vijf kilometer buiten Firenze ligt de Luchthaven Firenze Amerigo Vespucci. Firenze is eenvoudig bereikbaar vanuit Podere Santa Pia. Je kan de trein nemen in Grosseto, of de bus in Paganico. Grosseto Er zijn verschillende treinen per dag. Raadpleeg de website voor meer details. De treinen komen aan in het station Santa Maria Novella, op wandelafstand van de dom en de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad. Paganico De bus stopt in Paganico aan het tankstation op de snelweg. Kaartjes kan je kopen in de bar van het hotel. De bus gaat rechtstreeks naar Firenze en brengt je in iets minder dan twee uur naar het hart van de stad.
Firenze \| Firenze \| Map of the churches, cathedrals, basilicas and monasteries Art in Tuscany \| Palazzi in Firenze [1] Beide namen, Firenze en Florence zijn correct. We zeggen: Firenze. Nederlanders hebben het over Florence. De inwoners zijn Florentijnen, het bijvoeglijk naamwoord is Florentijns.
Geheime plekken in het zuiden van Toscane \| Podere Santa Pia



Podere Santa Pia	Podere Santa Pia, tuin in april	Zicht vanop het zuidelijk terras, met een verbluffend uitzicht op de Maremma, de zee en Monte Christo

Villa La Pietra, near Firenze	Piazza della Santissima Annunziata in Firenze	Firenze, Piazza della Repubblica


De beste manier om de artisticiteit en de geschiedenis van deze Italiaanse stad te ervaren, is door dezelfde paden te volgen die de'Medicis, Michelangelo en Henry James voor ons hebben gebruikt in het historische hart van Firenze, het vlakke en compacte Centro Storico. Deze wandelingen brengen je in de nabijheid van wereldberoemde musea en laat je de belangrijkste historische en artistieke schatten van Firenze ontdekken. De trajecten richten zich op belangrijke bezienswaardigheden en attracties van de stad, zoals de Duomo, de Ponte Vecchio en de beroemde kerken van de stad en paleizen uit de Renaissance. Wandeling 7 brengt je van Fiesole naar Settignano, het dorpje waar Michelangelo opgroeide. Vele gerenommeerde villa's sieren er het karakteristieke landschap van de Florentijnse heuvels. U heeft er prachtige uitzichten over de stad. Een variant van deze wandeling wordt ook wel eens Il Sentiero degli Scalpellini of 'het pad van de steenhouwers' genoemd. 1 \| A Walk Around the Uffizi Gallery 2 \| Quarter Duomo and Signoria Square 3 \| Around Piazza della Repubblica 4 \| Santa Maria Novella 5 \| San Niccolo Neighbourhood in Oltrarno 6 \| Walking in the Bargello Neighbourhood 7 \| From Fiesole to Settignano Bezienswaardigheden in Settignano zijn de 'beeldhouwschool' die de gebroeders Rossollino heett voartgebracht en de Villa Gamberaia met zijn prachtige tunen. Ook hebt u vanaf hier een schitterend uitzicht over Firenze. Ook het Parco di Monte Ceceri (genoemdnaar de zwanen die door de inwoners van Fiesole in die tijd ‘ceceri’ werden genoemd) is voor wandelaars een mooie bestemming. In het park zijn vier wandelroutes uitgezet, die ook de heuvels rondom Fiesole bestrijken. Een van de wandelingen is gewijd aan Leonardo da Vinci. Het verhaal wil dat hij vanaf een van de heuveltoppen in het park probeerde of hij kon vliegen. Een grote gedenksteen herinnert nog aan dit gedenkwaardig moment. Transport Bus ATAF nr. 7 (vanaf het station Santa Maria Novella, vanaf de Via de' Martelli (vlakbij de duomo), of de Piazza San Marco (elke 12 tot 30 min.; de rit duurt ongeveer 30 minuten). Ook bus nr. 10 gaat naar Settignano.		San Miniato al Monte
Villa's in de heuvels rond Firenze

Villa I Tatti	Villa Gamberaia	Villa Medici in Fiesole
Keuken De Florentijnse keuken leunt sterker op de traditie van het eten op het platteland dan op het hogere koken. Net als in de overige delen van Toscane hecht men veel waarde aan het gebruik van eerlijke, weinig bewerkte ingrediënten van hoge kwaliteit. Veel gerechten zijn gebaseerd op vlees. Traditioneel wordt het gehele dier gegeten: zo staan diverse soorten pens (trippa en lampredotto) op het menu en die worden ook verkocht bij stalletjes op straat. Typische antipasti zijn de crostini toscani, licht geroosterde ronde sneden brood met een pastei op basis van kippenlever, en gesneden rauwe ham (prosciutto) en worstsoorten (salame). De prosciutto wordt in de zomermaanden vaak met meloen gegeten. Het typisch zoutloze Toscaanse brood wordt in de Florentijnse keuken veel gebruikt, vooral in zijn beroemde soepen: ribollita en pappa al pomodoro en in een salade van brood en verse groenten (panzanella) die vaak 's zomers wordt opgediend. Het bekendste vleesgerecht is de bistecca alla fiorentina, een soort T-bonesteak van het Chianinarund geroosterd op houtskoolvuur. Vrijwel alle hartige gerechten worden royaal besprenkeld met extra vergine olijfolie.

Podere Santa Pia	Castiglioncello Bandini	Sant'Antimo


De terassen van Podere Santa Pia bieden een schitterend uitzicht op de heuvels van de Maremma. Bij helder weer zijn de Tyhreense kust en het eiland Montecristo goed zichtbaar, en uitzonderlijk, zoals hier, ook de kustlijn van Corsica.